Jak działa rozrząd – co jaki czas trzeba wymieniać?

Wyeksploatowany rozrząd może doprowadzić do poważnych i kosztownych problemów w silniku. Częstotliwość wymiany części serwisowych zależna jest przede wszystkim od tego, czy działa on na pasku, czy na łańcuchu. Więcej o działaniu rozrządu, jego eksploatacji i serwisowaniu przeczytasz w poniższym tekście.

Za co odpowiada rozrząd w samochodzie?

Rozrząd przenosi siłę napędową z wału korbowego na wałek rozrządu za pomocą paska lub łańcucha. W niektórych systemach stosuje się dwa wałki – jeden do pracy zaworów ssących, a drugi wydechowych. Częstotliwość otwierania tych zaworów w komorach spalania zależy od szybkości obracania. Rozrząd steruje urządzeniami, które odpowiadają za dopływ mieszanki paliwowo-powietrznej i powietrza do cylindrów. W silnikach z bezpośrednim wtryskiem paliwa wprowadza w ruch pompę wysokiego ciśnienia, która spręża paliwo, zanim dostanie się do wtryskiwaczy. W większości konstrukcji napędza również pompę wody odpowiadającą za obieg cieczy w układzie chłodzenia i pompę oleju, która utrzymuje odpowiednie ciśnienie oleju silnikowego. We współczesnych silnikach rozrząd znajduje się w głowicy. Pasek znajduje się na zewnątrz, pod pokrywą ochronną, natomiast łańcuch jest zabudowany wewnątrz silnika.

Kiedy wymieniać pasek rozrządu?

Pasek rozrządu ma zęby, które zapewniają stabilność na kołach zębatych wałka rozrządu, wału korbowego i pompy wody. Za jego naprężenie odpowiadają rolki i napinacze. Niewłaściwa synchronizacja w jednostce napędowej prowadzi do przeskoczenia lub zerwania paska i zderzenia tłoków z zaworami. Oprócz tych elementów zniszczeniom mogą ulec także panewki, głowice, wałek rozrządu i wał korbowy. Problem z paskiem rozrządu jest taki, że może nie dawać oznak zużycia. Receptą na zapobieganie awariom jest regularna  kontrola. Pasek powinien być wymieniany co około 120 tys. km lub co 5 lat, lecz jest to być zależne od modelu auta. Informacje na ten temat najlepiej wziąć z instrukcji samochodu. Wartość tę zaniża się często o około 30 tys. km, aby mieć pewność, że nic się nie stanie. Wraz z paskiem można wymienić także napinacz, rolki napinające, rolki prowadzące, śruby i szpilki. Poziom ich zużycia powinien ocenić mechanik.

Czy rozrząd na łańcuchu jest bezawaryjny?

W przypadku rozrządu na łańcuchu eksploatacji podlegają ślizgi, hydrauliczny napinacz, koła zębate oraz sam łańcuch. Większość modeli działających na łańcuchach mają rozrządy bezobsługowe, które według producentów wystarczają na całe techniczne życie silnika. Trzeba jednak uwzględnić możliwość wystąpienia usterek w wyeksploatowanych autach, co może skończyć się awarią „bezawaryjnego” rozrządu. Najczęściej da się to zauważyć poprzez charakterystyczne, metaliczne dźwięki. Jeśli tak się zdarzy, to naprawa okaże się dużo droższa niż w silnikach z rozrządem na pasku. Rozrząd na łańcuchu umieszczony jest w silniku i wymaga demontażu wielu części. Do tego trzeba od razu wymienić olej silnikowy, filtr oleju i płyn chłodniczy.